TEOREMA

ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ

δράμα, μυστηρίου 1968

 Σε μια βίλα μιας μεγαλοαστικής οικογένειας, εμφανίζεται ξαφνικά ένας επισκέπτης. Δεν γνωρίζουμε τον λόγο, ούτε ποιος είναι. Με την παρουσία του θα ανατραπούν οι ισορροπίες όλων των μελών της οικογένειας, ενώ όταν αυτός θα αναχωρήσει ξαφνικά, η οικογένεια θα διαλυθεί.


ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Πιερ Πάολο Παζολίνι
ΣΕΝΑΡΙΟ: Πιέρ Πάολο Παζολίνι
ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Τέρενς Σταμπ, Σιλβάνα Μαγκάνο, Μασίνο Τζιρότι, Αλφόνσο Γκάτο, Λάουρα Μπέτι
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ιταλία
το θεώρημα image
 Ποιητική, μινιμαλιστική δημιουργία σε όλα τα στοιχεία της δομής της, στα πλάνα, στους διαλόγους, στις ερμηνείες. Οι χαρακτήρες, η τοποθεσία και η αφήγηση είναι όλα σύμβολα. Η  κινηματογραφική σημειολογία άλλωστε, ξεκινά με τα θεωρητικά κείμενα που συνέταξε ο Παζολίνι για την κινηματογραφική γλώσσα. Ένας συμβολικός μύθος που αντηχεί τον οδυνηρό δια-χωρισμό του ανθρώπου από το Θεό και το μήνυμα της αγάπης. Μια αλληγορία που περικλείει την παντοδύναμη κενότητα των πάντων και την συνεχή αναζήτηση του νοήματος, όπως οι ήρωες που προσπαθούν να βρουν απελπισμένα τα βαθύτερα όρια της ύπαρξής τους ή όπως ο θεατής που ψάχνει συνεχώς να βρει το νόημα του μύθου. 
 Ένας μυστηριώδης άντρας ανατρέπει τις ισορροπίες μιας μεγαλοαστικής οικογένειας. Είναι όμορφος, λιγομίλητος και διαταράσσει τις ζωές των μελών της οικογένειας. Του πατέρα, της μητέρας, του γιου, της κόρης και της υπηρέτριας. Όταν ο επισκέπτης φεύγει, οι άνθρωποι αυτοί ποτέ δεν επανέρχονται στην πρότερη κατάσταση. Ποια ήταν η ακαταμάχητη δύναμη που ανέτρεψε τη ζωή της οικογένειας, μιας ζωής βουτηγμένης στις συμβάσεις και τον κομφορμισμό της κοσμικότητας και τους ανάγκασε να παραδοθούν ολοκληρωτικά; Ποια ήταν η οντότητα που ανέδειξε την εσωτερική αλήθεια τους με όχημα την ερωτική πράξη; ποιοι θα μπορούσαν να ήταν χωρίς αυτή;
 Η υπηρέτρια, εκπρόσωπος της εργατικής τάξης, ήταν η πρώτη που ενέδωσε στον μυστηριώδη επισκέπτη. Στην επαφή μαζί του έχασε την ταυτότητα της, όμως άντεξε την απροσδόκητη φυγή του και βίωσε την μετατροπή του χαρακτήρα της μέχρι την πλήρη αναγέννηση. Η εργατική τάξη για τον Παζολίνι όχι μόνο μπορεί να σωθεί αλλά μπορεί να κάνει και θαύματα.Ο γιος της μεγαλοαστικής οικογένειας, κατανόησε την κενότητα της τέχνης του, του ίδιου του του εαυτού.Η μητέρα συνειδητοποίησε την κενότητα της κοσμικής ζωής της, την έλλειψη νοήματος, προσανατολισμού. Η κόρη γνώρισε την πραγματική αγάπη αφού πριν την συνάντησή της με τον ξένο, ζούσε στο φόβο και την άγνοια. Ο πατέρας, αποκηρύσσοντας τον ταξικό του ρόλο, παρέδωσε το εργοστάσιο στους εργάτες και επιδόθηκε στην αναζήτηση της χαμένης του ταυτότητας, ψάχνοντας τη σωτηρία μέσα στην έρημο, όπως "ο Θεός οδήγησε τα παιδιά Του μέσω της ερήμου".
 Ο νεαρός άντρας ως καταλύτης φέρνει την αγάπη στον κόσμο της ταξικής πάλης. Με την σεξουαλική πράξη σέρνει την μεγαλοαστική οικογένεια στα άκρα της ύπαρξής της και την κάνει να συνειδητοποιήσει την επιτηδευμένη και κενή ζωή της. Ο σκηνοθέτης πιστεύει πως η νεοκαπιταλιστική κοινωνία είναι χτισμένη πάνω αυτάρεσκη και εύθραυστη ισορροπία της, ενώ η πάλη των τάξεων είναι αδιέξοδη και δεν οδηγεί πουθενά παρά μόνο στον δρόμο της απώλειας. Αν δεν υπάρχει η αγάπη, που ενώνει τους ανθρώπους και καταργεί τις τάξεις, κανένα κοινωνικό όραμα δεν έχει ελπίδα. Ο Παζολίνι σχεδιάζει τη γεωμετρία, των υποκριτικών συμπεριφορών μιας καπιταλιστικής κοινωνίας στην οποία εισάγει την σεξουαλικότητα και την αγάπη και προκαλεί την πλήρη ανατροπή του συστήματος και την καταστροφή της γεωμετρίας αυτής, δημιουργώντας το δικό του Θεώρημα της αγάπης. Αποδοκιμάζει τον άκρατο υλισμό και την χριστιανική αστική ηθική και πρεσβεύει την αποποίηση κάθε υλιστικού βάρους που εμποδίζει την πνευματική μεταβολή και εξέλιξη και την ελεύθερη σεξουαλικότητα. 
 Ο σκηνοθέτης ξεκινάει με το τέλος για αρχή της ταινίας, χρησιμοποιεί ένα οπτικό στιλ και μια σπασμένη, ελεύθερη αφήγηση με τα γεγονότα να συμβαίνουν έξω από χρόνο και σειρά, για να δώσει μια στοχαστική ποιητική μορφή στην ταινία του, να αποτυπώσει την μοναξιά και το απέραντο κενό της ύπαρξης που βιώνονται μέσα σε μια συγκεκριμένου τύπου κοινωνία. Όλα τα πλάνα είναι αριστοτεχνικά κινηματογραφημένα και στηριζόμενα στον χρυσό κανόνα ενώ η μουσική του Μορικόνε και του Μότσαρτ συντελούν στη δημιουργία του δραματικού κλίματος. 
 Μπορεί σήμερα, σε κάποια σημεία της προβληματικής της η ταινία να θεωρηθεί ξεπερασμένη. Από το 1968 που πρωτοπροβλήθηκε το Θεώρημα μέχρι σήμερα, η χριστιανική ηθική και η αστική νοοτροπία έχουν κατατονίσει σημαντικά, ενώ τα σεξουαλικά ήθη έχουν αλλάξει κατά πολύ, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η θεραπεία της ανθρώπινης σεξουαλικότητας είναι ένα λυμένο ζήτημα. Το Θεώρημα προβλήθηκε σε μια ιστορική περίοδο που κυρίως στη δυτική Ευρώπη υπήρχαν έντονες διαμάχες και απαιτήσεις για κοινωνικό και πολιτικό εκσυγχρονισμό. Ήταν πρωτοποριακή και ιδιαίτερη για την εποχή της, αιρετική για κάποιους, ωστόσο, η αλήθεια του νοήματός της επηρεάζει τον στοχασμό του σήμερα. Μια πολύσημη, πολυεπίπεδη, συμβολική ταινία, που προκαλεί και σήμερα τον θεατή να την αποκωδικοποιήσει.
bigstar8.5 iconReviewed by My Films-In on teorema- Rating:8,5 out of 10



           





imdb
rottentomatoes